Thứ Tư, ngày 17 tháng 1 năm 2018
Đại học Fulbright Việt Nam, thành phố Hồ Chí Minh
Thưa quý vị đại biểu, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc cùng các vị khách quý. Xin kính chào quý vị.
Tôi vô cùng vinh dự khi được phát biểu trước quý vị tại Hội nghị Đại học Fulbright Việt Nam ngày hôm nay và cùng tham gia với một trường đại học đại diện cho tương lai của nền giáo dục bậc cao tại Việt Nam.
Và tôi còn vinh dự hơn khi được phát biểu trước quý vị trong vai trò mới – Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam – trong chuyến thăm đầu tiên đến thành phố Hồ Chí Minh trên cương vị này.
Nhân lần đầu tiên tôi có mặt tại đây, tôi xin được gửi lời cảm ơn ngắn gọn đến một số cá nhân có mặt trong khán phòng tối nay: [ tên đại biểu]
Tôi có thể là gương mặt “mới” đối với một số các bạn, song mối quan hệ giữa hai nước chúng ta hầu như không cần giới thiệu. Việt Nam là đối tác năng động nhất của chúng tôi trong khu vực và là một trong những quốc gia có mối quan hệ phát triển nhanh nhất với Hoa Kỳ.
Mới chỉ vài tháng trước, tôi đã được trực tiếp trải nghiệm tốc độ phát triển nhanh của mối quan hệ song phương. Chỉ vài ngày sau khi tôi trình Chủ tịch nước Trần Đại Quang thư ủy nhiệm của mình, tôi đã được tiếp đón Tổng thống Donald Trump trong chuyến thăm lịch sử đến Việt Nam. Sau khi gặp trực tiếp Tổng thống, tôi xin khẳng định với các bạn hai điểm sau. Thứ nhất, cũng như tôi, Tổng thống tin tưởng 100% vào Việt Nam. Và thứ hai, Tổng thống đã sẵn sàng bắt tay vào công việc để biến quan hệ đối tác với Việt Nam trở thành một trong những mối quan hệ vững mạnh nhất của Hoa Kỳ trên thế giới.
Giờ tôi đã có cơ hội để lấy lại nhịp độ, đưa gia đình đến ngôi nhà mới và bắt đầu công tác ngoại giao thường nhật, tôi muốn dành một chút thời gian trong buổi sáng hôm nay nhân dịp chúng ta cùng có mặt tại đây để nói về sự phát triển ấn tượng của mối quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam, những giá trị chung của chúng ta, những thách thức trước mắt chúng ta và chặng đường phía trước.
Đây là điều mà các bạn đã nghe từ Tổng thống Donald Trump hồi tháng 11 và tôi đã nhấn mạnh kể từ phiên điều trần phê chuẩn của tôi trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ: Việt Nam là một trong những quan hệ đối tác quan trọng nhất của Hoa Kỳ, không chỉ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mà cả trên thế giới. Và với tư cách là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, tôi hoàn toàn tin tưởng điều này.
Hai quốc gia chúng ta đã cùng trải qua một lịch sử ấn tượng: sau nhiều năm chiến tranh và gian khó, chúng ta đã cùng xây dựng Quan hệ Đối tác Toàn diện bền chặt và lâu dài – một mối quan hệ mang lại lợi ích không chỉ cho chúng ta, mà còn cho toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Hoa Kỳ quan tâm sâu sắc đến thành công của Việt Nam.
Với tư cách là một quốc gia, chúng tôi cam kết hỗ trợ một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập có đóng góp tích cực và lâu dài cho thương mại tự do và công bằng, quyền con người và thúc đẩy thượng tôn pháp luật.
Tôi đã dành cả sự nghiệp hoạt động trong ngành ngoại giao, và tôi cảm thấy như thể mình đã dành tất cả những năm tháng đó – hầu hết là những năm tháng công tác ở châu Á – để chuẩn bị cho khoảnh khắc này trong lịch sử chung giữa hai nước.
Lúc nãy, tôi có đề cập đến phiên điều trần phê chuẩn của tôi trước Thượng viện. Trong bài phát biểu của mình tại đó, tôi đề ra năm ưu tiên – năm lĩnh vực trọng yếu được cả Hoa Kỳ và Việt Nam quan tâm.
An ninh: chúng tôi mong muốn giúp Việt Nam xây dựng năng lực để đóng góp tích cực và có trách nhiệm cho an ninh khu vực và toàn cầu – Nỗ lực thực hiện nghiêm lệnh trừng phạt đối với CHDCND Triều Tiên, Tăng cường hợp tác trên Biển Đông và Nỗ lực chống khủng bố trong khu vực.
Thương mại và đầu tư: trong hai thập kỷ qua, thương mại song phương đã tăng trưởng theo cấp số nhân, từ 451 triệu đô-la năm 1995 lên 52 tỷ đô-la năm 2016. Năm ngoái, Việt Nam là thị trường xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Hoa Kỳ. Đầu tư của Hoa Kỳ đã tăng lên 1,5 tỷ đô-la. Dẫu vậy, vẫn còn một số thách thức mà tôi sẽ đề cập đến ngay sau đây.
Nhân quyền: đây là một ưu tiên quan trọng đối với Hoa Kỳ cũng như đối với cá nhân tôi. Mặc dù lĩnh vực tự do tôn giáo và quyền con người đang tiến triển tích cực về dài hạn, song lại có những diễn biến đáng lo ngại trong 18 tháng qua. Thông qua đối thoại thẳng thắn và cởi mở, tôi tin rằng chúng ta có thể đạt được những tiến bộ cần thiết về nhân quyền để mối quan hệ giữa hai nước có thể phát huy tối đa tiềm năng.
Quan hệ giao lưu nhân dân: tôi không thể nghĩ ra dịp nào phù hợp hơn Hội nghị Đại học Fulbright Việt Nam hôm nay để minh chứng cho điều này. Hơn 22.000 người Việt Nam đang theo học tại các trường cao đẳng, đại học của Hoa Kỳ. Năm ngoái, hơn 80.000 người Việt Nam đã đến Hoa Kỳ và hơn nửa triệu người Mỹ đã đến Việt Nam. Những hoạt động giao lưu này giúp thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau, xây dựng tình hữu nghị lâu dài và củng cố cả hai nền kinh tế.
Vấn đề Nhân đạo và Di sản chiến tranh: tôi tin rằng đây không chỉ là nền tảng cho mối quan hệ giữa chúng ta, mà có lẽ còn là minh chứng mạnh mẽ nhất cho sức mạnh của sự hòa giải giữa những cựu thù. Đảm bảo kiểm kê đầy đủ nhất quân nhân mất tích là một nghĩa vụ tôn nghiêm. Hợp tác của hai nước trong lĩnh vực này đã mở ra con đường hướng tới bình thường hóa quan hệ song phương. Công tác nhân đạo này vẫn tiếp tục được thực hiện cho đến ngày nay và không thể dừng lại cho đến khi hoàn thành. Ngoài ra, hai nước cũng đang giải quyết những di sản chiến tranh, bao gồm hợp tác giảm thiểu hiểm họa từ vật liệu chưa nổ và làm sạch các điểm nóng dioxin. Tôi tin rằng khi chúng ta tiếp tục hàn gắn những vết thương chiến tranh, niềm tin và tình hữu nghị giữa hai nước sẽ còn trở nên vững chắc hơn nữa.
Trên cơ sở tình hữu nghị đích thực, chúng ta biết rằng các bên không cần do dự khi trao đổi về các thách thức hay quan ngại với nhau.
Chúng ta nhận ra rằng bất cứ khi nào xảy ra vấn đề nghiêm trọng, điều quan trọng hơn là cả hai bên sẵn sàng đối diện với một chút cảm giác không thoải mái hay thậm chí một chút giận dữ để bảo vệ lợi ích của mình.
Và bởi tôi tin tưởng tình hữu nghị giữa hai nước, tôi cảm thấy rằng chúng ta có thể trao đổi về các vấn đề quan trọng với nhau một cách rõ ràng, thẳng thắn. Tôi biết rằng chính phủ hai nước, cộng đồng doanh nghiệp hai nước đều hiểu tầm quan trọng của những cải cách giàu ý nghĩa về môi trường kinh doanh, cụ thể là các quy định và chính sách thuế công bằng và minh bạch, cũng như nguy cơ Việt Nam có thể bị bỏ lại phía sau nếu thiếu những điều này. Về thương mại, Washington bày tỏ quan ngại sâu sắc về Nghị định 116 và tác động của nó đối với ngành công nghiệp ô tô của Hoa Kỳ. Tôi đã nhắc đến vấn đề nhân quyền. Chính Tổng thống Donald Trump đã khẳng định rằng tiến bộ trong lĩnh vực này là ưu tiên hàng đầu của Hoa Kỳ.
Đây là những vấn đề nan giải, và chắc chắn sẽ còn nhiều vấn đề nan giải nữa. Tuy nhiên, tôi đã chứng kiến sức mạnh của những mối liên kết hai quốc gia chúng ta, cũng như những tình hữu nghị và mối quan hệ đã làm nên sự liên kết đó. Hợp tác cùng nhau, tôi tin chắc rằng chúng ta có thể vượt qua những thách thức này.
Và khi phải đối mặt với những thách thức chung đó, tôi không thể nghĩ ra nơi nào tốt hơn để bắt đầu thảo luận về những vấn đề này ngoài chính nơi này – Đại học Fulbright Việt Nam.
Đại học Fulbright Việt Nam sẽ là một tấm gương sáng về giáo dục và phát triển thanh thiếu niên Việt Nam, trang bị cho họ một nền giáo dục đẳng cấp thế giới được xây dựng trên cơ sở truy vấn cởi mở, nghiên cứu và phân tích phản biện, nhằm thúc đẩy tương lai của mối quan hệ giữa hai nước.
Ngày hôm nay, trước khi kết thúc bài phát biểu của mình, tôi có một yêu cầu đơn giản muốn nhờ mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ có mặt ở đây ngày hôm nay. Hãy quay sang nhìn người ngồi bên trái và bên phải bạn. Họ chính là tương lai của mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Rất lâu sau khi hầu hết các diễn giả ngày hôm nay (bao gồm cả tôi) đã nghỉ hưu, tất cả các bạn, sinh viên và cựu sinh viên, những kỹ năng các bạn rèn giũa và những tình bạn mà các bạn xây dựng được tại đây sẽ tiếp tục dẫn hướng cho Hoa Kỳ và Việt Nam trên con đường này của chúng ta.
Và cùng nhau, tôi tin rằng chúng ta có thể vượt qua bất kỳ trở ngại nào ở phía trước.
Tôi nghĩ là tôi sắp hết thời gian rồi, nên tôi xin kết thúc bài phát biểu của mình bằng lời hứa rằng tôi sẽ hợp tác với tất cả các bạn có mặt tại đây ngày hôm nay nhằm tiếp tục tăng cường mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, cũng như tiếp tục hoan nghênh đối thoại thẳng thắn, trung thực có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ mối quan hệ đó.
Phần lớn quý vị có mặt tham dự hội nghị hôm nay đều là những người có hàng chục năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chính trị và kinh doanh tại Việt Nam. Tôi hy vọng sẽ được học hỏi từ các bạn và áp dụng chúng trong công việc của mình.
Đổi lại, các bạn có thể tin tưởng rằng tôi luôn mở rộng cánh cửa và đôi tai của mình để tiếp thu ý tưởng, quan điểm và hướng dẫn từ các bạn.
Cám ơn các bạn đã dành thời gian đến tham dự sự kiện sáng ngày hôm nay. Tôi mong đợi những thảo luận của hội nghị và hoan nghênh những hoạt động hợp tác giữa chúng ta trong tương lai.
