Tuyên bố của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Michael R. Pompeo
Ngày 14 tháng 1 năm 2021
Hoa Kỳ và tất cả các quốc gia tuân thủ luật pháp có chung mối quan tâm sâu sắc về việc giữ gìn một Biển Đông tự do và rộng mở. Tất cả quốc gia, bất kể sức mạnh quân sự và kinh tế, đều xứng đáng hưởng các quyền và sự tự do mà luật pháp quốc tế đảm bảo cho họ, mà không lo sợ bị cưỡng ép, như đã nêu trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Ngày hôm nay, Hoa Kỳ thực hiện các hành động bổ sung nhằm bảo vệ các quyền và sự tự do đó. Theo Điều khoản 212(a)(3)(C) của Đạo luật Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thực hiện hạn chế thị thực đối với các cá nhân từ Cộng hòa Nhân dân (CHND) Trung Hoa, bao gồm lãnh đạo cấp cao của các doanh nghiệp nhà nước và các quan chức thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc và Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, những người chịu trách nhiệm hoặc liên quan đến việc cải tạo quy mô lớn, xây dựng, hay quân sự hóa các tiền đồn đang tranh chấp trên Biển Đông, hoặc việc CHND Trung Hoa sử dụng các biện pháp cưỡng ép đối với các quốc gia Đông Nam Á có tranh chấp để cản trở các nước này tiếp cận các nguồn tài nguyên ngoài khơi tại Biển Đông. Việc hạn chế thị thực cũng có thể được áp dụng đối với người thân của những người này.
Ngoài ra, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã đưa Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) vào danh sách Thực thể do tổ chức này đóng vai trò trong chiến dịch cưỡng ép do CHND Trung Hoa thực hiện nhằm ngăn cản các bên tranh chấp khác tiếp cận nguồn tài nguyên dầu khí có trị giá ước tính 2.500 tỷ USD tại Biển Đông. Đảng Cộng sản Trung Quốc đã sử dụng CNOOC và các doanh nghiệp nhà nước khác làm vũ khí nhằm thực thi yêu sách “Đường Chín Đoạn” bất hợp pháp của Bắc Kinh. Vào năm 2014, CNOOC đã sử dụng giàn khoan khảo sát khổng lồ HD-981 ngoài khơi quần đảo Hoàng Sa nhằm đe dọa Việt Nam. Giám đốc điều hành khi ấy của công ty này đã luận điệu rằng dàn khoan dầu này là “lãnh thổ quốc gia di động”.
Bắc Kinh tiếp tục triển khai các đội tàu cá và tàu khảo sát năng lượng, cùng với tàu hộ tống của quân đội, tới hoạt động trong các vùng biển mà các quốc gia Đông Nam Á đã tuyên bố chủ quyền, cũng như để quấy rối hoạt động phát triển dầu khí của các nước này. Đây là những khu vực mà Trung Quốc đã không thể đưa ra một tuyên bố hàng hải chặt chẽ và hợp pháp.
Trong một phán quyết được đồng thuận ngày 12/7/2016, Tòa Trọng tài được thành lập theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 – mà CHND Trung Hoa là một thành viên – đã bác bỏ các yêu sách hàng hải của CHND Trung Hoa vì không có căn cứ dựa trên luật pháp quốc tế. Vào tháng 7 vừa qua, Hoa Kỳ đã điều chỉnh lập trường của mình về các yêu sách hàng hải của Trung Quốc tại Biển Đông theo các điểm chủ chốt trong phán quyết của Tòa Trọng tài, và một lần nữa khẳng định rằng Hoa Kỳ bác bỏ các yêu sách hàng hải bất hợp pháp của CHND Trung Hoa tại Biển Đông. Hoa Kỳ hoan nghênh số lượng chưa từng có tiền lệ các quốc gia đã chính thức phản đối những yêu sách này tại Liên Hợp Quốc.
Hoa Kỳ sát cánh với các quốc gia Đông Nam Á trong việc bảo vệ quyền chủ quyền và lợi ích của họ dựa trên luật pháp quốc tế. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hành động cho đến khi Bắc Kinh ngừng thực hiện những hành vi cưỡng ép tại Biển Đông.