Về PEPFAR Việt Nam
Kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng chống AIDS (PEPFAR) hỗ trợ ứng phó với HIV/AIDS quốc gia tại Việt Nam thông qua cung cấp dịch vụ, hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường hệ thống y tế. PEPFAR khuyến khích các nguyên tắc hợp tác chung nhằm tăng cường và chuyển giao trách nhiệm ứng phó với HIV/AIDS của Việt Nam và thúc đẩy tính bền vững lâu dài. PEPFAR tiếp tục phối hợp với các đối tác phát triển y tế trong đó có Quỹ Toàn cầu, nhằm thúc đẩy mức độ hợp tác cao giữa tất cả các đối tác tham gia ứng phó với HIV/AIDS tại Việt Nam.
Dưới sự lãnh đạo của Đại sứ Marc E. Knapper, PEPFAR tại Việt Nam được thực hiện bởi Trung tâm Kiểm soát và Dự phòng Dịch bệnh Hoa Kỳ, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Lịch sử
Là quốc gia trọng điểm trong giai đoạn khẩn cấp ban đầu của PEPFAR, Chính phủ Hoa Kỳ nhanh chóng trở thành nhà tài trợ lớn nhất cho hoạt động ứng phó với HIV của Việt Nam, với mức phân bổ ngân sách hàng năm tăng từ 18 triệu USD năm 2004 lên 98 triệu USD năm 2010. Trong lịch sử, PEPFAR đã từng mua và cung cấp phần lớn thuốc và vật tư y tế cho HIV, bao gồm cả thuốc kháng virus (ARV) và methadone; mở rộng quy mô chăm sóc và hỗ trợ tại các cơ sở y tế, bao gồm đầu tư vào nguồn nhân lực; cung cấp hỗ trợ kỹ thuật về chính sách, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá; và xây dựng năng lực của các tổ chức xã hội dân sự và khu vực tư nhân để cung cấp các dịch vụ và vật tư HIV bên ngoài các cơ quan nhà nước. Tổng vốn đầu tư của PEPFAR tại Việt Nam đã đạt 900 triệu USD trong hai thập kỷ qua và ngân sách hàng năm hiện tại là 37 triệu USD. Vào ngày 9 tháng 5 năm 2023, Phái đoàn Hoa Kỳ tại Việt Nam đã tổ chức lễ kỷ niệm 20 năm PEPFAR với sự tham dự của đại diện Chính phủ Việt Nam và Đại sứ Tiến sĩ John N Nkengasong, Đại sứ Toàn cầu về HIV/AIDS của Hoa Kỳ, tại Hà Nội.
Dịch HIV/AIDS quốc gia
Hiện có khoảng 250.000 người sống chung với HIV ở Việt Nam. Nhiễm mới dao động khoảng 6.000 trường hợp mỗi năm. Tỷ lệ bao phủ điều trị bằng thuốc kháng vi-rút đã đạt trên 73%. Quần thể dẫn dắt dịch ở Việt Nam là nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), tỷ lệ nhiễm ở nhóm MSM sử dụng ma túy còn cao hơn và xu hướng nhiễm trong nhóm MSM trẻ (dưới 25 tuổi) ngày càng tăng. Các tỉnh phía Nam đang chiếm 70% số ca nhiễm HIV mới ở Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Chương trình hiện tại
Chương trình hiện tại tập trung vào một kế hoạch nhằm đạt hai mục tiêu chính của chương trình: (1) hướng tới mục tiêu 95-95-95 tại 11 tỉnh có PEPFAR hỗ trợ thuộc Khu kinh tế phía Bắc và Vùng đô thị thành phố Hồ Chí Minh; và (2) đảm bảo chuyển giao bền vững trách nhiệm chính về tài chính, hành chính và kỹ thuật đối với các dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV cho Chính phủ Việt Nam.
Hơn 172.000 người ở Việt Nam đang được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút trong ước tính khoảng 250.000 người nhiễm HIV trên toàn quốc. Chương trình PEPFAR Việt Nam hoạt động nhằm xây dựng một chương trình ứng phó với HIV quốc gia bền vững, có tác động lớn nhằm đẩy nhanh tiến độ hướng tới các mục tiêu toàn cầu của UNAIDS về kiểm soát dịch HIV.
Trong 12 tháng tính đến ngày 31 tháng 3 năm 2023, chương trình PEPFAR Việt Nam đã hỗ trợ thu dung 8.856 bệnh nhân mới điều trị bằng thuốc kháng vi-rút, duy trì 91.458 bệnh nhân đang điều trị và giúp đạt được ngưỡng ức chế vi-rút 98% tại 11 tỉnh tại Khu kinh tế phía Bắc và khu vực đô thị thành phố Hồ Chí Minh.
PEPFAR đã hỗ trợ nền tảng để Chính phủ Việt Nam chủ động về tài chính và dẫn dắt việc thực hiện ứng phó với HIV của chính mình, đồng thời huy động sự tham gia có chiến lược của khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội dân sự để đưa các dịch vụ HIV đến gần hơn với cộng đồng và thúc đẩy sự tự lực. Chính phủ Việt Nam đã chịu trách nhiệm tài chính và quản lý nhiều hợp phần của chương trình điều trị HIV, bao gồm thanh toán cho tất cả các dịch vụ và thuốc điều trị HIV. Tính đến hết tháng 6/2023, PEPFAR tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật để đưa hơn 155.000 bệnh nhân điều trị ARV theo diện bảo hiểm y tế, trong đó có 128.000 bệnh nhân dùng thuốc TLD.
Bắt đầu từ năm 2017, PEPFAR đã làm việc với các tổ chức dựa vào cộng đồng và các đối tác phi chính phủ để giải quyết vấn đề kỳ thị liên quan đến HIV, đưa thông điệp U=U (Không phát hiện=Không lây truyền), K=K trong tiếng Việt, vào các chương trình điều trị và dự phòng nhằm trao quyền cho những người đang sống và bị ảnh hưởng bởi HIV, trên cơ sở họ không thể lây truyền vi-rút nếu họ được điều trị hiệu quả và duy trì tải lượng vi-rút dưới ngưỡng phát hiện. Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong các nước đối tác của PEPFAR trên toàn cầu công nhận và sử dụng thông điệp U=U để hỗ trợ các mục tiêu điều trị. Sự sáng tạo của Việt Nam trong vận dụng thông điệp U=U đã được chia sẻ như một thông lệ tốt để sử dụng trong các chương trình PEPFAR trên toàn cầu.
Trong năm tài khóa 2023, chương trình PEPFAR tiếp tục hỗ trợ mở rộng và đa dạng hóa các dịch vụ liên quan đến HIV cho các quần thể đích và sẽ đưa 18.000 khách hàng mới âm tính với HIV có nguy cơ lây truyền cao vào điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP).
Để biết thêm thông tin, xin liên hệ:
Văn phòng điều phối PEPFAR
Tung Shing Square, 2 Ngô Quyền, tầng 7
Hà Nội, Việt Nam
Điện thoại: +84-24-3935-2115