Thứ Năm, ngày 14 tháng 3 năm 2019
Đại học Vinh, Thành phố Vinh
Xin chào các bạn! Cảm ơn Giáo sư Khoa đã mời tôi tới Đại học Vinh. Đồng thời, cảm ơn tất cả các giảng viên và sinh viên đã đến đây ngày hôm nay. Tôi hết sức vui mừng khi biết rằng có nhiều cựu học viên của chương trình Học bổng tiếng Anh Access, chương trình Đào tạo Giáo viên Trực tuyến E-Teacher và chương trình Fulbright cũng ở đây ngày hôm nay.
Thật vui mừng biết bao khi được tới thăm Đại học Vinh. Người dân Nghệ An được biết đến bởi sự tâm huyết dành cho giáo dục và ngôi trường tuyệt vời này là minh chứng cho điều đó.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn về sự phát triển của mối quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam hiện tại và trong tương lai. Trước hết, tôi xin phép đưa ra cái nhìn toàn diện trước khi chúng ta chuyển sang phần thảo luận.
Năm tới, 2020, chúng ta sẽ kỷ niệm 25 năm mối quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Đây sẽ là thời điểm để chúng ta giành thời gian suy ngẫm về những tiến bộ hai quốc gia đã đạt được trên con đường tiến tới mối quan hệ đối tác toàn diện thực sự.
Trong chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam, Bộ trưởng Ngoại giao Michael R. Pompeo nói rằng thành công của chúng ta là “bằng chứng về những lợi ích chung, sự tôn trọng lẫn nhau và quyết tâm cao độ của hai quốc gia, bất chấp những khó khăn to lớn để gác lại quá khứ và hướng tới tương lai”.
Phần lớn các bạn trưởng thành trong thế giới hiện tại và có thể không hoàn toàn hiểu về những bước tiến hai quốc gia đã cùng nhau đạt được trong 25 năm qua. Như vậy cũng không sao — bởi hôm nay tôi ở đây không phải để nói về quá khứ, mà là về tương lai chung của chúng ta.
Ngày nay, quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam vững chắc hơn bao giờ hết. Chỉ vài tuần trước, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thăm Việt Nam lần thứ hai trong hai năm giữ cương vị tổng thống Hoa Kỳ. Lần này, ông tới Việt Nam để tham dự hội nghị thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và CHDCND Triều Tiên. Chỉ có một số ít các quốc gia Tổng thống Trump tới thăm hai lần trong thời gian đảm nhiệm trọng trách của mình và Việt Nam là một trong số đó.
Tổng thống Trump đã choáng ngợp trước lòng hiếu khách của người dân Việt Nam. Một trong những khoảng khắc yêu thích của tôi trong chuyến thăm là khi Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gặp nhau, vẫy cờ Hoa Kỳ và Việt Nam cùng với một nhóm học sinh.
Việc Việt Nam được chọn làm địa điểm tổ chức Hội nghị thượng đỉnh quan trọng này là bằng chứng cho vai trò quan trọng của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
Tôi xin trích lời Tổng thống Trump. Ông nói “cả thế giới đang dõi theo và họ đang nhìn vào Việt Nam”. Và Việt Nam đã thể hiện đẳng cấp thế giới của mình.
Còn bây giờ – câu hỏi đặt ra là tương lai trong 25 năm tiếp theo sẽ như thế nào? Làm thế nào chúng ta có thể tiếp tục phát triển trên nền móng những thành công đã đạt được để quan hệ trong 25 năm tới còn tốt đẹp hơn nữa? Phần lớn các bạn có mặt trong khán phòng này sẽ lập nghiệp và xây dựng gia đình trong 25 năm tới trên một đất nước Việt Nam thịnh vượng, giữ vai trò lãnh đạo trong khu vực Đông Nam Á. Hoa Kỳ có vai trò gì trong viễn cảnh này?
Nếu có một thông điệp tôi muốn các bạn ghi nhớ trong cuộc thảo luận của chúng ta ngày hôm nay, thì thông điệp đó là: Hoa Kỳ rất quan tâm tới tương lai của Việt Nam.
Tuyên bố sứ mệnh và mục tiêu căn bản của chúng tôi là để Hoa Kỳ trở thành một đối tác quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển của một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, góp phần đảm bảo an ninh quốc tế, tham gia thương mại tự do, công bằng và có đi có lại, và tôn trọng nhân quyền và thượng tôn pháp luật.
Đây là một mối quan hệ đối tác có cả chiều sâu lẫn chiều rộng. Tôi sẽ điểm qua các yếu tố then chốt và sau đó, tôi mong sẽ nhận được câu hỏi của quý vị.
Chúng ta sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác trong các lợi ích an ninh chung, bao gồm giữ vững luật pháp quốc tế, chống lại việc áp đặt ở Biển Đông và đạt được việc phi hạt nhân hóa cuối cùng và có thể kiểm chứng đầy đủ ở Bắc Triều Tiên. Chúng tôi đã giúp Việt Nam chuẩn bị ứng phó với thiên tai và hỗ trợ Việt Nam trong việc lần đầu triển khai lợc lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình.
Hoa Kỳ tôn trọng hệ thống chính phủ của Việt Nam. Chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng bảo vệ nhân quyền và tự do tôn giáo. Chúng tôi nêu lên những vấn đề này bởi chúng tôi thấy rằng những quốc gia thành công nhất là những quốc gia thúc đẩy và tôn trọng nhân quyền và các quyền tự do cơ bản. Quan hệ đối tác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam chỉ có thể phát huy tối đa tiềm năng nếu người lao động và xã hội dân sự Việt Nam có thể được tổ chức một cách hòa bình, tự do thể hiện và trao đổi ý kiến trực tiếp và trực tuyến, và tham gia vào quá trình hoạch định chính sách.
Những công việc Hoa Kỳ và Việt Nam đã cùng nhau thực hiện để giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh để lại đóng vai trò thiết yếu trong xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho nhân dân hai nước. Năm ngoái, chúng ta đã cùng nhau hoàn thành công tác xử lý ô nhiễm dioxin tại Sân bay Đà Nẵng.
Mối quan hệ hợp tác của chúng ta về những vấn đề này vẫn tiếp tục. Chúng tôi mong muốn được hỗ trợ những nỗ lực của Việt Nam trong công tác xử lý ô nhiễm dioxin tại Sân bay Biên Hòa. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để tìm kiếm những quân nhân mất tích, rà phá vật nổ và hỗ trợ người khuyết tật.
Trong chuyến thăm của Tổng thống Trump, Hoa Kỳ và Việt Nam đã ký các thỏa thuận thương mại với tổng giá trị lên tới 21 tỷ USD. Thỏa thuận bao gồm các nội dung về máy bay Boeing, động cơ và dịch vụ hàng không, phản ánh mối quan hệ đối tác kinh tế sâu sắc mà hai quốc gia cùng hưởng lợi.
Như Tổng thống đã phát biểu, chúng ta “đang tiến tới tương lai với vai trò đối tác” và sẽ “mang lại sự thịnh vượng và thành công rực rỡ cho người dân Hoa Kỳ và người dân Việt Nam”.
Chúng tôi tiếp tục cam kết với việc đạt được thương mại tự do, công bằng và có đi có lại, đồng thời đầu tư vào Việt Nam thông qua việc cắt giảm các rào cản thương mại và thúc đẩy cải cách theo định hướng thị trường.
Mối quan hệ giữa người dân hai nước củng cố mối quan hệ giữa hai quốc gia trên cơ sở cá nhân và lâu dài. Hiện có gần 30.000 sinh viên Việt Nam đang học tập tại các trường đại học Hoa Kỳ. Các trường đại học Hoa Kỳ luôn mong muốn chiêu mộ sinh viên Việt Nam bởi họ thông minh, siêng năng và làm phong phú thêm những cuộc đối thoại trong khuôn viên các trường đại học ở Hoa Kỳ.
Giờ đây, sinh viên Việt Nam không cần phải xa nhà để hưởng nền giáo dục theo phong cách Hoa Kỳ – năm ngoái, khóa sinh viên đầu tiên đã ghi danh tại Đại học Fulbright Việt Nam (FUV). FUV đang thắp lên những thay đổi quan trọng trong hệ thống giáo dục Việt Nam. Hoa Kỳ tự hào được hỗ trợ quá trình quốc tế hóa và hiện đại hóa hệ thống giáo dục đại học của Việt Nam.
Tiếng Anh là chìa khóa mở ra tương lai cho nền kinh tế và vị thế lãnh đạo quốc tế của Việt Nam. Hoa Kỳ sẵn sàng hỗ trợ Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đạt mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai của Việt Nam. Chúng tôi tài trợ chín chương trình tiếng Anh tại Việt Nam, bao gồm chương trình Chuyên gia Anh ngữ, chương trình Học bổng Tiếng Anh Access, chương trình Đào tạo Giáo viên trực tuyến E-Teacher cùng nhiều chương trình khác. Nhiều cựu học viên của những chương trình này hiện đang có mặt tại đây hôm nay và đang làm việc cần mẫn mỗi ngày tại Vinh để hiện thực hóa tầm nhìn của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hy vọng thiết lập được mối quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ. Tại đây, chính quê nhà của ngài, tôi vui mừng tuyên bố rằng hai quốc gia đang tiến tới tương lai trong vai trò đối tác. Lịch sử của hai quốc gia mở ra những khả năng về hòa bình và tiến bộ trên thế giới.
Cảm ơn các bạn đã dành thời gian lắng nghe và sau đây tôi mong đợi tới phần thảo luận.
